Ngũ Phúc là gì? Tại sao 5 con dơi lại biểu tượng cho ngũ phúc?

Từng chi tiết được thực hiện một cách hoàn hảo, tỉ mỉ, đẹp không tì vết

Hình ảnh ngũ phúc thường xuất hiện trên những món đồ nội thất như: tủ chè, sập gỗ, trường kỷ… hay trên các kiến trúc đình, chùa, trong hội hoạ. Vậy ngũ phúc là gì và có ý nghĩa như thế nào? Mời các bác theo chân Đồ gỗ Thanh Tùng và tìm hiểu xem đằng sau những biểu tượng đó có ý nghĩa như thế nào.

Ngũ phúc là gì?

Theo nghĩa của từ, “ngũ” là 5, “phúc” là hạnh phúc tràn đầy. Ngũ phúc đại diện cho 5 điều mong ước của con người. Tùy theo góc độ và lĩnh vực, ngũ phúc sẽ được hiểu khác nhau. Mỗi một điều sẽ có một ý nghĩa riêng nhưng khi chúng hợp lại mang đến ý nghĩa vô cùng tốt đẹp – Một biểu tượng cuộc sống trọn vẹn hạnh phúc, bình dị và an yên, những điều tốt đẹp nhất mà mỗi người đều hy vọng.

Theo Khổng Tử, ngũ phúc gồm:

  • Trường thọ – Sống lâu
  • Phú quý – Có địa vị giàu có
  • Khang ninh – Mạnh khoẻ
  • Hiếu đức – Lương thiện, nhân hậu, bình tĩnh
  • Thiện chung – Sống yên ổn, an lành

Khi được du nhập vào Việt Nam, ngũ phúc được hiểu là:

  • Phúc: Tượng trưng cho sự tốt đẹp, cuộc sống hanh phúc viên mãn
  • Lộc: Là sự đền đáp, thành quả xứng đáng với công lao mình bỏ ra, là biểu tượng cho sự thịnh vượng và tài lộc dồi dào
  • Thọ: Sống lâu dài có tuổi thọ cao
  • Khang: Cuộc sống an yên và khỏe mạnh
  • Ninh: Chỉ sự ổn định và bình yên

Trong đồ gỗ mỹ nghệ, ngũ phúc được thể hiện qua hình ảnh 5 con dơi. Vì sao lại vậy?

Dơi ngậm Thọ điểm xuyết hoa đào là hình ảnh trung tâm của bộ sập. Từng đường nét được đục chạm dứt khoát, vừa sắc nét vừa thể hiện được cái hồn của từng biểu tượng
Hình ảnh ngũ phúc trên đồ nội thất gỗ

Biểu tượng ngũ phúc trên nội thất gỗ

Con dơi khi phát âm tiếng Hán đồng âm với chữ Phúc trong phúc lộc. Vì vậy người ta tin rằng con dơi sẽ biểu trưng cho sự may mắn và tiền tài. Người Trung Quốc thường sử dụng những từ đồng âm của sự vật với những thứ tốt lành để làm biểu trưng cho sự vật đó.

Ta thường nhìn thấy hình ảnh con dơi và chữ vạn, chữ thọ xuất hiện cùng nhau trên các chạm khắc.

  • Chữ Vạn là biểu tượng cho sự tốt lành, ngoài ra nó còn đồng âm với chữ vạn với nghĩa là vô số.
  • Chữ Thọ có nghĩa là sống lâu để hưởng phúc từ con cháu.

Hình ảnh 5 con dơi ngậm chữ vạn, chữ Thọ chính là biểu trưng cho Ngũ phúc – tượng trưng cho cuộc sống trường thọ, thu hút tài lộc may mắn cho gia chủ.

Ý nghĩa của con dơi trong phong thuỷ

Từ xa xưa, hình ảnh con dơi đã xuất hiện trên long bào của hoàng đế với hàm ý mang đến sự may mắn

Trong phong thuỷ, Dơi biểu trưng cho sự may mắn, tiền tài. Ở các hoạ tiết ta thường thấy hình ảnh 2 con dơi , 5 con dơi cùng với các chi tiết được chạm khắc để trang trí mang theo các ý nghĩa khác nhau:

–         Hai con Dơi đi liền nhau với đôi cánh dang rộng khép thành hình tròn biểu tượng cho sự may mắn nhân đôi.

–         Biểu tượng 5 con Dơi với chữ Vạn và chữ Thọ là sự kết hợp mang ý nghĩa cầu mong cuộc sống trường thọ tràn đầy tài lộc và niềm vui.

–         Hình ảnh con Dơi dang rộng đôi cành miệng ngậm đồng xu cô mang ý nghĩa dẫn phúc và chiêu tài kim tiền.

–         Hình ảnh con Dơi ngậm chiếc khánh đá – phúc khánh làm tăng thêm sự sung túc may mắn.

–         Con dơi ngậm chữ thọ hay ngậm hoa cúc biểu trưng cho ý nghĩa sức khoẻ và trường thọ.

Phần trung tâm của quây sập được khắc họa sinh động hình ảnh dơi ngậm chữ thọ, hoa mai và đường móc mỏ uốn lượn
Phần trung tâm của quây sập đục kênh bong 2 lớp hình ảnh dơi ngậm chữ thọ, hoa mai và đường móc mỏ uốn lượn

Nhiều người cho rằng nếu Dơi bay vào nhà và làm tổ trong đó thì nó báo hiệu gia đình bạn sẽ gặp nhiều may mắn trong về tiền bạc vì vậy không nên đuổi chúng đi.

Ai cũng mong có một cuộc sống bình an, vui vẻ, mạnh khỏe, sum vầy bên người thân gia đình và dư giả sung túc. Chính vì vậy mà hình ảnh ngũ phúc rất gần gũi và gắn liền với cuộc sống xung quanh ta. Hình tượng ngũ phúc được bài trí trong nhà cũng nhắc nhở chúng ta không được đánh mất đi bản tính lương thiện của mình, luôn phải giữ cái tâm trong sáng, sông khiêm nhường và biết chia sẻ với người khác.

Trong cuộc sống khi chúng ta cho đi chúng ta sẽ nhận lại một cách công bằng và xứng đáng, chỉ cần lòng thanh thản thì cuộc sống chúng ta lúc nào cũng vui vẻ hạnh phúc. Đó chính là cuộc sống bình dị an yên mà ai cũng mong muốn.

Một số sản phẩm đồ gỗ tại Đồ gỗ Thanh Tùng 

Tại Đồ gỗ Thành Tùng hiện có rất nhiều tác phẩm ấn tượng và vô cùng tinh tế, mời các bác cùng tham khảo:

Mặt sập được ghép từ 2 tấm gỗ gụ nguyên khối, đóng khung tranh dày dặn, hở 2 góc để thích nghi tốt với khí hậu Việt
Sập ngũ phúc cài mai chế tác bởi Đồ gỗ Thanh Tùng

Dưới đôi bàn tay khéo léo, các nghệ nhân đã chế tác ra rất nhiều tác phẩm sinh động. Họ không chỉ là nhà điêu khắc mà họ như những nhà văn thồi hồn và truyền lửa trong tác phẩm của mình. Các bác hãy ghé qua Đồ gỗ Thanh Tùng để chiêm ngưỡng nhiều tác phẩm hơn ạ!