Giống như tranh Tứ Quý, tranh Tứ Bình rất đỗi quen thuộc với người dân Việt Nam nhưng không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của bộ tranh này. Đằng sau mỗi họa tiết chất chứa nhiều hàm ý mà người xưa muốn gửi gắm. Bài viết hôm nay, Đồ gỗ Thanh Tùng sẽ giúp bạn hiểu rõ nhất ý nghĩa tranh Tứ Bình và phân biệt Tứ Bình với Tứ Quý.
Tranh Tứ Bình là gì?
Tranh Tứ Bình là dòng tranh có bố cục gồm 1 bình hoa đặt trên kệ và đĩa quả bên cạnh. Bộ gồm bốn bức tranh đại diện cho bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông. Trên mỗi bức có thể kèm thêm lời bình là những lời thơ thể hiện mong muốn, ước nguyện của con người.
- Mùa xuân: Có hoa mai, hoa lan, hoa đào.
- Mùa hạ: Có cây trúc, hoa sen, hoa hồng, hoa lựu.
- Mùa thu: Có hoa cúc, hoa phù dung.
- Mùa đông: Có cây thông, cây tùng.
Ý nghĩa các bức tranh tứ bình
Những loài hoa trong tranh được tính toán và lựa chọn có chủ đích nhằm đại diện cho những phẩm chất, tính cách, khí chất tốt đẹp của người quân tử.
- Hoa Mai: Thường là hoa mai vàng, tuy nhiên đúng nghĩa là hoa mai trắng. Thể hiện sự trong sáng, tươi mới trong khổ hàn, bởi loài hoa này phát triển trong thời tiết giá lạnh của phương Bắc.
- Cây Trúc: Loài cây có sức sống mãnh liệt, thân trúc cao, dài và luôn đứng thẳng hiên ngang. Vì vậy hình ảnh cây trúc biểu tượng cho người quân tử có đức tính thẳng thắn, kiên cường không chịu khuất phục trong mọi hoàn cảnh.
- Hoa Cúc: Là cúc vạn thọ – đây là loài hoa khi tàn cũng không bị rụng khỏi thân tượng trưng cho sự thanh cao, vững vàng trước cám dỗ của cuộc sống. Ngoài ra, hoa cúc còn mang ý nghĩa trường thọ, may mắn và phúc lộc.
- Cây Tùng: Ở bất kì địa hình nào thì loài cây này vẫn phát triển tốt bất kể các thử thách của thiên nhiên, dù là núi cao – đồi gió hay vùng đất khô cằn – đầy tuyết bao phủ. Hình ảnh cây Tùng mang ý nghĩa ca ngợi phẩm chất người quân tử, các đấng trượng phu vượt qua mọi thử thách.
- Cây Lan: thể hiện sự mĩ miều và vẻ đẹp thanh tao.
- Hoa Sen: Loài hoa thường sống trong đầm lầy nhưng vẫn luôn tỏa sáng và ngát hương thơm. Hoa sen thể hiện vẻ đẹp thoát tục một cuộc đời thuần khiết.
- …….
Những bức tranh này không chỉ để trang trí cho ngôi nhà trở nên đẹp hơn mà còn để cầu mong may mắn, phú quý và bình an cho gia đình. Đây là một nét đặc trưng trong Văn hóa Việt Nam nói riêng và văn hóa phương Đông nói chung.
Nếu như ở phương Tây thường chọn một vị thần nào đó để cầu nguyện thì người phương Đông thường tìm cho mình những yếu tố may mắn bằng nhiều sự biểu hiện khác nhau như: Hướng nhà, màu sắc, con số và các đồ vật phong thủy như tranh tứ bình.
Tranh Tứ Bình khác gì tranh Tứ Qúy?
Điểm giống nhau của 2 bộ Tứ Quý và Tứ bình đó là cùng lấy 4 loại cây hoa thể hiện cho 4 mùa. Nhưng về cơ bản 2 dòng tranh này vẫn có những điểm khác nhau:
Điểm khác của tranh Tứ Quý
- Là loại tranh bao gồm 4 loại cây hoa: Mai, Trúc, Cúc, Tùng mọc trên đất cùng 4 loại chim tương ứng
- Nghệ nhân mang cả vườn thiên nhiên vào tranh bao gồm cả cây và chim nằm thể hiện sự phong lưu, đầy đủ, vĩnh cửu
Điểm khác của tranh Tứ Bình
- Lựa chọn và sắp đặt 4 loại cây hoa: Mai, Sen, Cúc, Mẫu Đơn. Các hoa được cắt tỉa cẩn thận, đặt trong bình, trên kệ và kèm theo các loại quả để minh họa thêm.
- Tranh không có các con vật, thay vào đó là các loại quả và các đồ vật thiết yếu được dung trong gia đình nhằm miêu tả mùa nào thức ấy.
- Bên cạnh đó, tranh Tứ Bình còn có thêm lời bình bằng thơ thể hiện được tâm thái an nhiên tự tại và ước muốn của con người về sự bền vững, no đủ, sung túc.
Cách treo tranh Tứ Bình hợp phong thủy
Chơi bộ Tứ Bình không chỉ để lấp đầy các khoảng trống trên tường hay có thể treo bất kì vị trí nào mà bạn cần treo tranh ở những nơi trang trọng nếu muốn phát huy hết ý nghĩa phong thủy.
- Về không gian treo tranh: Không nên treo trên bàn thờ bởi tranh mang ý nghĩa phong thủy không nên thờ cúng. Vị trí đẹp nhất để đặt tranh Tứ Bình là ở phòng khách, phòng làm việc.
- Vị trí treo tranh: Nên treo tranh cách mặt đất khoảng 1m4 – 1m5. Đây là vị trí vừa tầm nhìn, tạo cảm giác thoải mái cho người xem. Bạn hãy sắp xếp đúng theo thứ tự của mùa: Xuân – hạ – thu – đông.
- Về hướng treo: Hướng tốt nhất để treo tranh tứ bình, tứ quý là hướng nam.
Một số lưu ý riêng khi treo tranh theo tuổi và mệnh:
- Tuổi mão: Nên treo bộ tứ bình tùng, cúc, trúc, mai
- Tuổi ngọ: Ưu tiên treo tranh theo hướng Bắc, trong phòng làm việc, phòng học
- Mệnh mộc: Treo tranh tứ bình về cây cối, hoa quả
- Mệnh thổ, kim: Treo tranh tứ bình bằng đồng
- Mệnh thủy: Chọn tranh tứ quý mạ vàng dễ hút tài lộc